İçeriğe atla

George Westinghouse

Vikipedi, özgür ansiklopedi
George Westinghouse
Doğum6 Ekim 1846
Central Bridge, Schoharie County, Amerika Birleşik Devletleri
Ölüm12 Mart 1914 (67 yaşında)
New York, Amerika Birleşik Devletleri
MilliyetAmerika Birleşik Devletleri Amerikan
ÖdüllerJohn Fritz Madalyası
IEEE Edison Madalyası
İmza

George Westinghouse (6 Ekim 1846, Central Bridge, Schoharie County, New York - 12 Mart 1914, New York, ABD), ABD'de elektrik iletiminde alternatif akım kullanılmasına öncülük eden mucit ve sanayici.[1]

İç Savaş sırasında kara ve deniz kuvvetlerinde görev yaptı. 1865'te dönme hareketi sağlayan bir buhar makinesine ilişkin ilk patentini aldı. Bu makinenin kullanışlı olmadığı sonradan anlaşıldı ama Westinghouse makinede uyguladığı çalışma ilkesinden yararlanarak yeni bir su sayacı geliştirdi. Aynı yıl raydan çıkmış yük vagonlarını raylar üzerine yerleştiren bir düzenek icat etti.

Demiryollarına duyduğu ilgi, ilk büyük icadı olan havalı freni ortaya koymasına yol açtı (1869), aynı yıl Westinghouse Air Brake Company'yi kurdu. Kimi otomatik mekanizmaların da eklenmesiyle havalı frenler trenlerde yaygın olarak kullanılmaya başladı; 1893'te kabul edilen Demiryolu Güvenlik Aygıtları Yasası, trenlerde bu tür frenlerin kullanılmasını zorunlu kıldı. Otomatik havalı frenlerin Avrupa'da da yaygınlaşması üzerine farklı hatlarda çalışan trenlerde aynı tür frenlerin kullanılabilmesi ve mevcut trenlere frenin sonradan daha gelişmiş modellerinin takılabilmesi amacıyla havalı fren aygıtlarının standartlaştırılması konusu üzerinde çalışmalar yapan Westinghouse, böylece modern standartlaştırma yöntemlerinin de öncülüğünü yapmış oldu.

Daha sonra demiryolu işaret sistemleri üzerinde çalışmaya başlayan Westinghouse, satın aldığı patentlere kendi buluşlarını da ekleyerek elektrik ve basınçlı havayla çalışan tam bir işaret sistemi geliştirdi. Havalı frenlere ilişkin bilgi birikiminden yararlanarak 1883'te güvenlikli bir doğal gaz boru hattı sistemi üzerinde çalışmaya başladı. Bu konuda iki yıl içinde aldığı patentlerin sayısı 38'e ulaştı (Westinghouse'un almış olduğu patentlerin toplam sayısı 100'ün üzerindedir).[2]

Elektrik ve Akımların Savaşı

[değiştir | kaynağı değiştir]

1880'lerde ABD'de geliştirilen elektrik iletim sistemlerinde yalnızca doğru akım kullanılıyordu; Avrupa'da ise alternatif akımlı birkaç sistem geliştirilmişti. Bunların en başarılı olanlarından biri Lucien Gaulard ile John Gibbs'in 1881'de Londra'da kurdukları sistemdi. Westinghouse bir grup Gaulard-Gibbs transformatörü ile bir Siemens alternatif akım üreteci getirterek Pittsburgh'da bir elektrik dağıtım sistemi kurdu (1885). Üç elektrik mühendisinin de yardımıyla transformatörleri daha gelişkin hale getiren Westinghouse, ürettiği gerilimin değerini sabit tutabilen bir alternatif akım üreteci de geliştirdi. 1886'da kurduğu Westinghouse Electric Company, üç yıl sonra Westinghouse Electric Manufacturing Company adını aldı. Nikola Tesla'nın alternatif akım motoruna ilişkin patentlerini satın alan Westinghouse, Tesla'yı da motorunu geliştirip kurulacak enerji sistemine uygun duruma getirmesi için işe aldı. Enerji sistemi pazarlanacak duruma geldiğinde enerji iletiminde doğru akım kullanılması yanlıları alternatif akım için yoğun bir kötüleme ve gözden düşürme kampanyası açtılar.Alternatif akıma yöneltilen saldırılar, alternatif akımın insan yaşamı için tehdit oluşturduğu iddiasına dayandırılıyordu. 1893'te düzenlenen Chicago Dünya Fuarı'nın aydınlatılması işi Westinghouse'un şirketine verildi; Niagara Şelalesi üzerindeki çağlayanlardan elektrik enerjisi elde etmek üzere alternatif akımlı sistemler kurma hakkını da Westinghouse aldı.

Kurduğu şirket ticari olarak büyük bir gelişme gösterdi, ama Westinghouse, 1907'deki bir borsa krizi sonucunda şirket üzerindeki denetimini yitirdi ve 1911'de bütün şirketleriyle ilişkisini kesti.

  1. ^ "George Westinghouse | American inventor and industrialist | Britannica". www.britannica.com (İngilizce). 5 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2023. 
  2. ^ "History of George Westinghouse | Westinghouse Nuclear". www.westinghousenuclear.com. 17 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2023. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]